1540
|
Kasztelan
krakowski, hetman wielki koronny Jan
Tarnowski otrzymuje od króla
polskiego Zygmunta I przywilej na
założenie miasta w powiecie
trembowelskim nad rzeczką Seret na
miejscu pustynnym.
Zwolnienie mieszkańców na 15 lat od
wszelkich powinności i podatków.
|
1544
|
Budowa zamku i odparcie napaści
Tatarów.
|
|
Budowa cerkwi nad stawem.
|
1548
|
Nadanie Tarnopolanom prawa
magdeburskiego.
Zwolnienie na 20 lat od danin i
publicznych ciężarów.
|
1550
|
Król Zygmunt August zwalnia
wszystkich kupców jadących przez
miasto od ceł królewskich.
|
1566
|
Jan Krzysztof Tarnowski, syn hetmana
uzyskuje przywilej składu towarów
jak we Lwowie oraz przywilej
obwarowania miasta i budowa
twierdzy.
|
1567
|
Miasto przechodzi na dzieci Zofii z
Tarnowskich, córki hetmana, księżnej
Ostrogskiej, żony księcia
Konstantyna Ostrogskiego, hetmana
polskiego.
|
1575
|
Napad Tatarów, którzy złupili
miasto.
|
1602
|
Budowa cerkwi przy ul. Ruskiej oraz
monasteru bazyliańskiego na
przedmieściu mikulinieckim.
|
1623
|
Miasto obejmuje kanclerz wielki
koronny Tomasz Zamojski jako mąż
Katarzyny Ostrogskiej.
|
03.05.1623
|
Założenie łacińskiej parafii i
budowa kościoła nad stawem blisko
zamku. Istniał on do roku 1784.
|
1653
|
Chmielnicki pod Tarnopolem.
Zniszczenie i spustoszenie miasta w
czasie wojen kozackich. |
1672
|
Statystyka: zamek, kościól,
cerkiew, bóżnica żydowska, rynek, 13
ulic, 12 kamienic, 420 domów
drewnianych, ludności 2500 w tym 420
Żydów - reszta to Polacy i Rusini.
|
|
Dziedzicem zostaje Aleksander
Koniecpolski, który odbudowuje
miasto.
|
1675
|
Zniszczenie miasta przez Turków. Z
420 domów zostało 46.
|
1690
|
Miasto przejmuje Marysieńka, żona
króla Jana III Sobieskiego. Odbudowa
miasta - przywrócenie dawnej
świetności.
|
1694
|
Ostatni napad Tatarów na miasto.
|
1710
|
Wojska rosyjskie zajmują Tarnopol.
|
1733
|
Po śmierci króla Augusta II,
Rosjanie ponownie zajmują miasto.
|
1724
|
Od tego roku jarmarki konne na św.
Annę (26 lipca).
|
1737
|
Nowym gospodarzem miasta zostaje
hetman wielki koronny Józef Potocki.
|
1747
|
Sprowadzenie OO. Dominikanów oraz
budowa kościoła (1749) pod wezwaniem
św. Wincentego Ferrari.
|
1740 i 1752
|
Żydzi otrzymują przywileje handlowe,
przemysłowe i obywatelskie.
|
|
Ograbienie miasta przez konfederatów
barskich, po nich przez wojska
koronne a na końcu przez Moskali.
|
1770
|
Zaraza morowa, w której ginie
większość mieszkańców miasta.
|
1772
|
I rozbiór Polski - Tarnopol w rękach
cesarzy austriackich.
|
poczatek XIX
|
Tarnopol wykupuje od Potockich
Franciszek Korytowski. Przebudowa
zamku na pałac.
|
1808
|
Statystyka: 7.093 mieszkańców
|
27.05.1809 - 19.06.1809
|
Epizod napoleoński - major
Strzyżowski z wojsk Księstwa
Warszawskiego zajmuje Tarnopol -
krótkie rządy polskie w mieście.
|
11.04.1811
|
Tarnopol zostaje przekazany Rosji -
Kraj Tarnopolski.
|
09.06.1815
|
Na Kongresie Wiedeńskim Tarnopol
zostaje przekazany Austrii.
|
1817 |
Statystyka: 10.250
mieszkańców |
1820
|
Statystyka: 11.000
mieszkańców.
|
19.09.1820
|
Wygnani z Rosji Jezuici przybywają
do Tarnopola - w większości to
profesorowie z kolegium jezuickiego
z Połocka. Przyczyniają się oni do
burzliwego rozwoju szkolnictwa.
Otwarcie niższych szkół.
|
1821
|
Otwarcie gimnazjum - 394 uczniów.
|
03.05.1822
|
Położenie kamienia węgielnego pod
budowę konwiktu szlacheckiego.
|
1823
|
Otwarcie wydziału filozofii - wyższa
szkoła przygotowawcza z prawem
publiczności - 70 uczniów.
|
1831
|
Gen. Dwernicki internowany przez
Austriaków, przejeżdża przez miasto.
|
1838
|
Wprowadzenie pierwszych w Polsce
nabożeństw majowych przez OO.
Jezuitów
|
1840
|
Miasto kupuje Tadeusz Turkułł.
|
15.02.1843
|
Miasto wykupuje sobie wolność od
Turkułła.
|
maj 1848
|
Rozwiązanie szkół jezuickich i
wygnanie OO. Jezuitów.
|
1850
|
Statystyka: 13.000
mieszkańców, 1350 domów.
|
1854 lub 1856 |
Powrót OO. Jezuitów. |
1865
|
Statystyka: 15 piekarzy, 1
lakiernik, 3 budowniczych, 3
introligatorów, 1 rusznikarz, 5
tokarzy, 6 geometrów, 1 fryzjer, 4
szklarzy, 3 rzeźników, 2 garbarzy, 4
rękawiczników, 3 konowałów, 2
kapeluszników, 2 grzebieniarzy, 1
czapnik, 20 kotlarzy i druciarzy, 1
pieczęciarz, 13 kuśnierzy, 82
mularzy, 2 mechaników, 4 krupiarzy,
2 pozłotników, 2 kominiarzy, 1
parasolnik, 14 siodlarzy i rymarzy,
5 mydlarzy, 20 krawców, 120 szewców,
7 ślusarzy, 5 szlifierzy, 1
powroźnik, 5 złotników, 3
kamieniarzy, 2 kopaczy studni, 60
stolarzy, 2 garncarzy, 2
postrzygaczów, 8 zegarmistrzów, 9
kołodziejów, 4 waciarzy, 20 tkaczy,
21 cieśli.
|
1866 |
Statystyka: 1700 domów, 3442
rodziny, 16167 mieszkańców (3032
obrządku łacińskiego, 3485 obrządku
greckiego, 1 ormiańskiego, 3
prawosławnych, 1 ormiańskiego n.u.,
7 luteranów, 8 kalwinów, 9632
Żydów). Zawody: 43 duchownych, 215
urzędników, 12 wojskowych, 25
literatów i artystów, 11 adwokatów,
39 lekarzy, 258 właścicieli gruntów,
751 właścicieli domów, 984
rzemieślników z 263 pomocnikami, 344
handlarzy i kupców z 28 pomocnikami,
7 rybaków, 14 pomocników
gospodarstw, 396 sług, 446
najemników, 12333 kobiet i dzieci.
|
1870
|
Powstaje Miejska Kasa Oszczędności.
|
1870
|
Linia kolejowa ze Lwowa łączy
Tarnopol ze światem.
|
1.08.1871
|
Otwarcie linii kolejowej Złoczów -
Tarnopol (64 km)
|
4.10.1871
|
Otwarcie linii kolejowej Tarnopol -
Podwołoczyska - granica państwa (53
km)
|
5.11.1871
|
Otwarcie linii kolejowej Tarnopol -
granica rosyjska koło Wołoczysk
(52,8 km) |
1887
|
Założenie
Towarzystwa Przyjaciół Muzyki. W
ramach Towarzystwa działały chóry
męski i żeński, szkoła muzyczna i
scena dramatyczna.
|
1880
|
Statystyka: 25.819
mieszkańców (w tym wg narodowości:
7929 Polaków, 6037 Rusinów, 11.799
Żydów, 38 inni, wg wyznania: 6170
rz-kat, 6023 gr-kat, 13468 izrael,
158 in. wyznania), 1807 domów.
|
1.12.1885
|
Powstanie Towarzystwa Gimnastycznego
"Sokół" w Tarnopolu.
|
1890
|
Statystyka: 26.000
mieszkańców w tym 50% Żydów.
|
20.10.1895
|
Odsłonięcie na 3 metrowym piedestale
z trembowelskiego kamienia,
wysokiego na 220 cm pomnika Adama
Mickiewicza dłuta lwowskiego
rzeźbiarza Dykasa wykonanego z
białego tarnopolskiego kamienia.
Pomnik usytuowano na skrzyżowaniu
ulic Mickiewicza, Świętojańskiej i
Agenora.
|
25.11.1896
|
Otwarcie linii kolejowej Tarnopol -
Kopyczyńce (72 km)
|
1897
|
Otwarcie elektrowni miejskiej.
|
25.01.1897
|
Otwarcie linii kolejowej Tarnopol -
/Ostrów/ - Podwysokie (72,3 km)
|
1898-1902
|
Budowa kościoła i kolegium OO
Jezuitów pod wezwaniem Najświętszj
Maryi Panny Niepokalanie Poczętej.
|
1.05.1899
|
Uruchomienie ambulansu nr 498
przewozu poczty Kraków - Tarnopol
|
1901
|
Wprowadzenie oświetlenia
elektrycznego miejskiego.
|
1901
|
Budowa systemu kanalizacyjnego wg
projektu inż. Janusza Zakrzewskiego.
|
16.09.1901
|
Oddanie gmachu Wyższej Szkoły
Realnej przy ul. Strzeleckiej.
|
01.01.1903
|
Wychodzi pierwszy numer "Tygodnika
Tarnopolskiego" drugiego wydawanego
w mieście periodyku.
|
17.04.1904
|
Powrót OO Dominikanów i uroczysty
ingres do swojej świątyni.
|
29.06.1904
|
Uroczyste poświęcenie Ochronki
Polskiej przy ul. Ostrogskiego. 29
osieroconymi dziewczętami opiekowały
się S.S. Służebniczki sprowadzone ze
Starej Wsi.
|
17.12.1904
|
Pierwszy numer tygodnika "Głos
Polski"
|
1904-1908
|
Budowa kościoła parafialnego na pl.
św. Tekli u wylotu ul. Mickiewicza
pod wezwaniem Matki Bożej
Nieustającej Pomocy. |
1906
|
Otwarcie linii kolejowej Tarnopol -
Zbaraż (22 km)
|
1907
|
Założenie klubu sportowego WCKS
"Kresy" (pierwotnie Klub Piłki
Nożnej "Kresy") przez profesora
gimnazjalnego Aleksandra
Medyńskiego, instruktora "Sokoła"
Mieczysława Kulikowskiego i
akademika Maksymiliana Belemera.
|
11.10.1908 |
Konsekracja kościoła parafialnego
przez arcybiskupa Józefa
Bilczewskiego. |
1914
|
I Wojna Światowa - okupacja
rosyjska.
|
1917
|
Spalenie miasta przez wycofujących
się Moskali. Zajęcie miasta przez
wojska pruskie.
|
1 listopad 1918
|
Okupacja miasta przez Ukraińców.
|
lipiec 1919
|
Wyparcie Ukraińców z miasta, które
wraca pod panowanie Rzeczypospolitej
Polskiej.
|
1920
|
Zajęcie miasta przez bolszewików,
wypartych 19 sierpnia 1920.
|
21 marca 1921
|
Naczelnik
państwa Józef Piłsudski wizytuje
miasto.
|
1 września 1921
|
Tarnopol
zostaje stolicą województwa. (19
maja 1922 - ustawa organizacyjna)
Kolejni wojewodowie: Karol Olpiński
(1921), Lucjan Zawistowski (1923),
Mikołaj Kwaśniewski (1927),
Kazimierz Moszczyński (1928), Artur
Maruszewski (1933), Alfred Biłyk,
Tomasz Malicki (1938).
|
1926
|
Burmistrz: Kazimierz Jaworczykowski
|
1926
|
Przyłączenie Zagrobeli do gminy
miejskiej.
|
1931
|
Wojewódzka wystawa regionalna i
rolnicza.
|
1937
|
W połowie lat
trzydziestych inż. Jerzy Drzewiecki
sformuował koncepcje budowy samolotu
akrobacyjnego wzorowanego na RWD-8,
samolot ten otrzymał oznaczenie
RWD-17. Projekt konstrukcyny wykonał
inż. Bronisław Żurakowski, a
prototyp zbudowano ze składek
społeczeństwa tarnopolskiego.
Pierwszy prototyp o znakach
rejestracyjnych SP-BMX (samolot na
kadłubie miał wymalowaną nazwę
"Tarnopol") został oblatany
14.08.1937 r. przez pilota
Doświadczalnych Warsztatów
Lotniczych (DWL) Eugeniusza
Przysieckiego. (http://www.powiat.mielec.pl/poser/samoloty/rwd/rwd17.htm)
|
1939
|
Statystyka: ok 40.000
mieszkańców w tym 50% - Polacy, 40%
- Żydzi, 10% - Ukraińcy.
|
od 17 września 1939
|
Okupacja sowiecka.
|
1940
|
Proces młodzieży tarnopolskiej oraz
wielka wywózka do Kazachstanu.
|
1941
|
Okupacja niemiecka. Eksterminacja
ludności żydowskiej.
|
15 kwiecień 1944
|
Oblężenie miasta i zajęcie go
ponownie przez sowietów.
|
1946
|
Ostatni pociąg ekspatriacyjny
opuszcza Tarnopol. |